5 ) اما وقتی به عملکرد گروه یهودی مدینه که با پیامبر مکرم اسلام ص عهد و پیمان داشتند نگریسته شود که در هنگامه ی نبرد خندق و یا محاصره ی مدینه توسط احزاب، عهد خود را شکستند و متمایل به دشمن رسول خدا که مدینه را محاصره کرده بودند شدند؛ روشن می شد که این ها به لحاظ پیشینه ی امر که معروف به نقض عهد بودند همچنان این روش را علیرغم داشتن عهد و پیمان با پیامبر خاتم ص بر گزیدند که نتیجه ی چنین عهد شکنی چیزی نبود جز جنگ خیبر و شکست یهود بنی قریظه در عمارت های استوار و محکم. ( به آیه ی کریمه ی 14 سروه ی حشر در این زمینه دقت شود). که البته حضرت علی ع در این نبرد نیز درخشش بسیار داشته است.  

    به هر جهت این مورد می رساند که دشمنان رسالت رسول خدا ص و مومنین؛ تنها مشرکین از قریش نبوده اند بلکه گروهی از اهل کتاب یعنی یهود با سابقه ی پیمان شکنی نیز بوده اند.

6 ) از دیگر سختی هایی که بر پیامبر ص به خاطر همان رسالت الاهی ایشان تحمیل شد می توان به جنگ موته که مرتبط با دشمنان بیرون از دو شهر مکه و مدینه بود؛ یعنی حاکمیت سرزمین شام با پشتیبانی روم اشاره کرد که در آن فرمانده ی سپاه اسلام،جعفر ابن ابیطالب ع نیز به همراه دیگر شهدا به شهادت رسید و نتیجه شکست و عقب نشینی دشمن و پیروزی مسلمین به لطف خداوندی شد.

7 ) مواردی که منجر به تحمیل نبردهایی علیه مسلمانان شد و مومنین به لطف خدا و مجاهده خالصانه ی خویشتن در این کارزارها و نبردها پیروز می شدند متعدد بوده که در کتب تاریخی تحلیلی مربوطه آمده؛ اما آنچه که بالاخره منچر به پیروزی نهایی مسلمانان طی رسالت حضرت محمد ص بدون هیچ نبردی شد و این نیز از فضل خدا بر پیامبر و مومنین بود؛ چیزی نبود جز « فتح[1] مکه » که در سال هشتم هجری و پس از پیمان شکنی قریش در رابطه با صلح حدیبیه بود که در این راه تمامی دشمنان اسلام در صورت عدم برخورد و ماندن در خانه ها و یا مکانهایی که پیامبر ص تعیین نموده بودند مورد عفو ایشان واقع شده و در امان ماندند؛ بدون اینکه اعمال گذشته شان باعث شود تا مورد مقابله به مثل یا مجازات از سوی مسلمین قرار گیرند و این بدان معناست که رسول خاتم ص برابردستور خداوند یگانه عمل نموده به نحوی که پس از اصلاح امر به فساد روی زمین نپرداخته است : ادْعُوا رَبَّکُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْیَةً إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ (55) وَلا تُفْسِدُوا فِی الأرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًا إِنَّ رَحْمَةَ اللَّهِ قَرِیبٌ مِنَ الْمُحْسِنِینَ (56 اعراف) .والله اعلم .  

   البته آنچه باید افزوده شود اینکه پس از انعقاد صلح حدیبیه؛ پیامبر مکرم اسلام با نوشتن نامه هایی به سران کشورهای گوناگون از جمله ایران و روم؛ آنان را دعوت به دین اسلام و آیین توحیدی آن کرد که هر کدام واکنش هایی نشان دادند همانند اینکه خسرو پرویز پادشاه ایران به این ندا پاسخ مثبت نداد و ...

8 ) اما آنچنانکه خواهیم دید فشارها و مخالفت ها علیه رسالت حضرت رسول ص که با فتح مکه؛ بسیاری از مردم از سرزمین های گوناگون اطراف دیده بودند که به لطف حضرت حق، حق آمد و باطل که نابود شدنی است رفت؛ پایان نیافت و طی آن نه تنها جنگ هایی همچون     حنین توسط دو طایفه از قریش و نیز جنگ تبوک توسط کشور روم[2] به ایشان تحمیل شد و در هر دو به فضل الاهی تفوق و برتری و پیروزی با مسلمانان بود؛ بلکه از دیگر سوی گروه دیگر اهل کتاب که نصارا باشند به مقابله با رسالت آن رسول الاهی برخواستند که البته این در قالب تهیه ی لشگر برای یورش به مسلمانان و جنگ با آنان نبود؛ بلکه در قالب امری به نام « مباهله » بود تا به زعم خودشان ثابت کنند که حق در موضوع عیسی ع با آنان است و نه آنچه که بر حضرت محمد ص در این زمینه نازل شده است؛ در حالی که همانطور که در متنی از همین بخش آمد ، به اینکه حضرت عیسی ع به آمدن « احمد » ص پس از خود بشارت داده بود آگاه بودند و ... : إِنَّ مَثَلَ عِیسَى عِنْدَ اللَّهِ کَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ (59) الْحَقُّ مِنْ رَبِّکَ فَلا تَکُنْ مِنَ الْمُمْتَرِینَ (60) فَمَنْ حَاجَّکَ فِیهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَکُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَکُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَةَ اللَّهِ عَلَى الْکَاذِبِینَ (61) إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْقَصَصُ الْحَقُّ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلا اللَّهُ وَإِنَّ اللَّهَ لَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ (62) فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِالْمُفْسِدِینَ (63 آل عمران).

   مباهله؛ امری که هر چند مسیحیان نجران برابر آیه ی مقدس الاهی مذکور بدان دعوت شدند اما چون آن تعداد در موعد و مکان مربوطه برای مباهله حضور نیافتند و با دیدن پیامبر ص و همراهانش و روشن شدن حقیقیت برایشان، به حقانیت پیامبر مکرم اسلام ص و رسالت او اذعان کردند و از انجام مباهله منصرف شدند؛ پس مورد خشم و لعنت الاهی به عنوان دروغگو که انجام مباهله مشروط بدان بود واقع نشدند و ...

   پس با این گزیده روشن می شود که دو گروه یهود و نصارا از اهل کتاب نیز از دشمنان و مخالفان آن حضرت و رسالت او در زمان ایشان بوده اند و لذا مطلب روشنتر اینکه معلوم می شود که چرا خداوند یکتا می فرماید که مومنین از غیر خود را همچون یهود و نصارا به دوستی نگیرند و فرمان آنان را نبرند که این بازگشت به عقب است و از آنان بودن و : یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تُطِیعُوا فَرِیقًا مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ یَرُدُّوکُمْ بَعْدَ إِیمَانِکُمْ کَافِرِینَ (100) وَکَیْفَ تَکْفُرُونَ وَأَنْتُمْ تُتْلَى عَلَیْکُمْ آیَاتُ اللَّهِ وَفِیکُمْ رَسُولُهُ وَمَنْ یَعْتَصِمْ بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِیَ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ (101 آل عمران). و...     

9 ) و اما از دیگر ابعاد زندگانی حضرت محمد ص که مصادف با سال دهم هجری بود ، موضوع « حجه الوداع » بود و ادامه اش جریان غدیر و رحلت جانگداز ایشان و ... که ان شاءالله در جای خود بدان پرداخته خواهد شد.